Opis
maszyna komunikacyjna
Po moście suniemy z szybkością 45 km na godzinę. Rozlegają się głosy zadowolenia: – „most ani drgnie”. Mijamy ostatnie przęsło i wjeżdżamy na nasyp praski. Po obu stronach „sielanka”. Spokojnie pasie się bydełko… Ludność praska powiewa chusteczkami, dając wyraz swego zadowolenia.
— Kurier Warszawski nr 242/1933
Dzieje warszawskiego mostu średnicowego. Otwarty w 1933 roku, po zaledwie jedenastu latach funkcjonowania został doszczętnie zniszczony przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego. Po wojnie zastąpiony nową, mniej wyszukaną konstrukcją, która poza rozbudową w latach 60. XX w., do dzisiaj nie uległa niemal żadnym modyfikacjom. Ponieważ most nie powstałby bez linii średnicowej, omówiona została również jej historia oraz liczne alternatywne, niezrealizowane, często zupełnie nieznane projekty usprawnienia ruchu kolejowego w Warszawie, opracowane jeszcze w XIX i pierwszej połowie XX wieku.
Bogato ilustrowane (92 ilustr.) opracowanie, szczegółowo opisuje trwający dwanaście lat proces budowy przedwojennej przeprawy, jej losy przed i w trakcie wojny, aż do momentu zniszczenia w 1944 roku, a także genezę i proces powstania współczesnego mostu, włącznie z jego poszerzeniem o dwa dodatkowe tory dla kolei dalekobieżnych. Relacje z prasy, liczne dotąd niepublikowane fotografie i dokumenty, poza stroną techniczną tej ciekawej inwestycji ukazują realia panujące w dawnej Warszawie i odradzającej się po latach zaborów Polsce.
Skąd pomysł na książkę o moście średnicowym w Warszawie? Zaczęło się od tego, że nie było w Warszawie drugiej budowli, która działałaby na moją wyobraźnię tak, jak przedwojenny most średnicowy – monumentalna, stalowa, jak określano „maszyna komunikacyjna”, która swoją wysokością przewyższała szczyt skarpy warszawskiej. Gdyby przyszło mi żyć w czasach kiedy istniał, zapewne gapiłbym się na niego godzinami. Niestety, pewnego wrześniowego dnia 1944 roku zniknął. Zniknął tak skutecznie, że jeszcze kilka lat temu próżno było szukać bardziej szczegółowych informacji na jego temat. Można było trafić na jakieś pojedyncze zdjęcia, krótkie wzmianki o latach budowy, ale trudno było o konkrety. Ktoś musiał uzupełnić tę lukę – padło na mnie. Zebranie wiedzy na temat historii mostu i utrwalenie jej w formie książki było dla mnie szansą na stworzenie czegoś bardzo namacalnego, co zostanie nie tylko po mnie, ale i po tej fascynującej budowli i ludziach, którzy ją stworzyli. Ta książka to mój osobisty hołd dla budowniczych mostu, którego nie ma.
— http://zwyklezycie.pl/2017/03/most-ktorego-nie-ma
mówią i piszą o moście, którego nie ma
Requiem dla tygodnia, Polskie Radio RDC, 7 lutego 2014 r.
Magazyn Zwykłe Życie, 25 marca 2017 r.